Pestisitler, tarımda kullanılan zirai ilaçlardır. Bu ilaçların kullanım amacı ürünü zararlı hayvan, bitki, bakteri, mantar gibi çevresel etmenlere karşı korumaktır. Pestisitler zirai de tek başlarına kullanılabilecekleri gibi uzman gözetiminde karışımları halinde de kullanılabilirler. Ancak bazı üreticilerin pestisitleri bilinçsizce kullanması, gıda ürünlerinin üzerinde pestisit kalıntılarının oluşmasına neden olmaktadır.
Pestisit kalıntılarının yasal limitlerin üzerinde olması ciddi sağlık problemlerine sebep olabilmektedir. Bilinen en yaygın pestisit sınıflarını ise aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.
İnsektisitler: | Böceklere ve haşerelere karşı |
Fungusitler: | Mantarlara karşı |
Herbisitler: | Yabancı otlara |
Mollusitler: | Yumuşakçalara karşı |
Rodentisitler: | Kemirgenlere karşı |
Nematisitler: | Yuvarlak solucanlara karşı |
Akarisitler: | Akarlara (Mite) karşı |
Bilinen dünya çapında 1000’den fazla farklı pestisit kullanılmakla birlikte, tüketilen ürünlerde çok düşük miktarlardaki kalıntıları analiz etmek için verimli ve hızlı analitik yöntemlerin kullanılması gereklidir.
Günümüzde sebze, meyve ve tahıl ürünlerinin beslenmedeki önemi ve etkileri üzerine birçok ülkede yapılan çalışmalar, sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir. Sebze ve meyvelerin dünya çapındaki ticareti her geçen gün artmakla birlikte, bu ürünlerin yetiştirilirken hangi pestisitin ne kadar kullanıldığı veya hasat zamanının ne kadar uygun olduğu tam olarak bilinememektedir. Bu pestisitlerin yaygın ve bilinçsiz kullanılması ve tüketicilerin ürünlerde hiç kalıntı olmamasını istemelerinden dolayı, ürünlerdeki pestisit kalıntıları ile ilgili yasal düzenlemeler ve denetim mekanizmaları çok önem kazanmıştır.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının, “Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği”, Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanarak, yürürlüğe girdi.
Pestisitler için maksimum kalıntı limiti, tespit edilen miktar esas alınarak belirlenecek ve değerlendirme yapılacak. Bitkisel ve hayvansal ürünler için bulunan analiz sonucu, uygulama esaslarına göre belirlenmiş maksimum kalıntı limiti değerlerini aşamayacak. Yönetmeliğe aykırı davrananlar hakkında idari yaptırım uygulanacak.